ULUSLARARASI ALANDA AGİT’İN ROLÜ

Authors : Merey MOLDAKHMET

Pages : 93-107

Doi:10.31455/asya.498679

View : 8 | Download : 8

Publication Date : 2019-03-31

Article Type : Research Paper

Abstract :1990’lı yıllar başlayan yeni gelişmeler ve öncesinde meydana gelen birikimler neticesinde Soğuk Savaş’ın bitmesi ve iki kutuplu uluslararası sistemin kaldırılmasından sonra hem eski Sovyet alanlarında hem eski Yugoslavya topraklarında hem de dünyanın birçok yerinde küçük siyasi ve askeri çatışmalar ortaya çıkmıştır. Bu çatışmalar sadece dünya ülkelerinin gündemini oluşturup, II. Dünya Savaşı sonrasında kurulan ve uluslararası problemlerin devletlerin lehine olacak şekilde şekillendirilmesinde aktif rol alan uluslararası örgütlerin gündemini oluşturdu. Bu uluslararası örgütlerden biri si Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı insert ignore into journalissuearticles values(AGİT); , bugün kendisine üye olan 56 üye ülkesiyle dünya üzerinde en geniş coğrafyada hizmet veren güvenlik organizasyonlarından biridir. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı insert ignore into journalissuearticles values(AGİK); adıyla kurulan bu yapılanmaya üye ülke sayısının, Yugoslavya ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin insert ignore into journalissuearticles values(SSCB); dağılmasından sonra arttığı görülmüştür. Bu devletlerin dağılmasından sonra AGİK üyesi ülkelerde çatışmalar yaşandı. Bu dönemdeki çatışmaların çoğu AGİK’e üye ülkelerin coğrafyasında yaşanmasıyla 1994 Budapeşte Zirvesi’nde AGİK’in uluslararası teşkilata dönüşerek AGİT adını aldığı ve bölgesinde etkili bir güvenlik organizasyonuna dönüştü. Bu dönem içerisinde AGİT, güvenliğin politik, askeri, ekonomik-çevresel ve insani boyutlarıyla ilgili çalışmalar yaparak, üç boyutlu güvenlik kavramını sundu ve çatışmaların çözülmesinde rol aldı. Çalışmamızda uluslararası alanda AGİT’in rolü, tarihçesi ve dünya üzerinde bazı bölgelerdeki etkinliği üzerine yorumlamalar yapılacaktır. Yapılan yorumlamalar ile AGİT’in birçok yönüyle tanınması ve uluslararası alandaki rolünün daha iyi anlaşılması amaçlanmaktadır.
Keywords : AGİT, Uluslararası Güvenlik, Uluslararası Örgütler, Sovyetler Birliği Cumhuriyetleri, Soğuk Savaş